mar
30
Dialekt małopolski jest to jeden z licznych dialektów, jakim charakteryzuje się nasz język polski. Tak, jak sama nazwa wskazuje jest to dialekt, którym posługują się mieszkańcy regionu Małopolskiego, jednak należy nadmienić, iż nie brzmi on jednakowo na terenie całego regionu. Dialekt Małopolski, według uczonego Pola posiada trzy odmiany, a mianowicie lubelski, sandomierski oraz czerwono-ruski, który występuje również pod inną nazwą, a mianowicie dialekt sanocki. Jest to dialekt, uważany przez autora tego stwierdzenia za najmocniej urozmaicony i najbardziej ciekawy. Gwary, jakie możemy spotkać na terenie małopolski są jednak o wiele liczniejsze. Do najbardziej popularnych gawr pochodzenia Małopolskiego możemy zaliczyć: gwara krakowska, gwara sądecka, gwara podhalańska, gwara zagłębiowska, gwara żywiecka, gwara kielecka, obecnie nazywana również gwarą świętokrzyską i gwara łowicka. Dialekty Małopolskie wywarły ogromny wpływ, również na regionach sąsiednich, jak między innymi odmiany dialektów śląskich, co jest w głównym stopniu konsekwencją związków kulturowych na przestrzeni lat historii Polski, jak również dialekt południowokresowy, co jest konsekwencją zróżnicowanego osadnictwa. Warto również wspomnieć o wpływie, jaki wywarły one na nowo powstałych gwarach, czyli miedzy innymi tych z Ziemi Odzyskanych. Dialekt pochodzenia Małopolskiego w renesansie oraz średniowieczu był drugim, co do wielkości dialektów, zaraz po dialekcie wielkopolskim, jaki składał się na ogół jeżyka literackiego ówczesnej Polski. Wraz z rozwojem przeróżnych wydarzeń historycznych jego pozycja ponownie zmalała, tym razem na rzecz dialektu mazowieckiego. Związki gwar, jakie zachodziły coraz częściej, zaczęły się jednak rozluźniać, czego bezpośrednią przyczyną były okresy rozbiorów, a więc bardzo liczna część gwary z małopolski zaczęła przyjmować cechy dialektu mazowieckiego. Dialekt małopolski posiada kilka bardzo waznych cech, które czynią go tak bardzo charakterystycznym, a więc pierwszą z nich jest nosowa wymowa literek „ą” oraz „ę”, oraz wymawianie końcówki „enka” jak w wyrazie ręka. Dialekt ten, co ciekawe udźwięcznia oprócz obstrumentów również sonoranty. Stosuje się w nim akcentowanie wyrazów w sposób inicjalny, oraz przesuwa się go w wołaczu na ostatnią sylabę. Niezwykle często wykorzystywana jest partykuła „że”, przykładowo weźże, czy idźże. Nie da się również ominąć osobliwego zaśpiewu w przypadku mowy potocznej. Należy wspomnieć o zlewaniu zbitek jak „t-sz” oraz „d-ż” w tak zwane afrykaty „cz” oraz „dż”.
gru
12
Szkoła a sport
Tagi: edukacja, Ludzie, Małopolska, nauka, podstawowa, sport, szkoła, wychowanie
Jak wiadomo obecnie szkoła podstawowa trwa sześć klas, gimnazjum trzy, technikum cztery, liceum trzy natomiast szkoła zawodowa w zależności od profilu może być dwu lub trzyletnia. Każda z tych szkół ma poszczególne przedmioty bezwzględnie obowiązujące. Jednakże niezmienne jest to, że we wszystkich tych szkołach obowiązuje taki przedmiot jak wychowanie fizyczne na którym wszyscy uczniowie wykonują różnego rodzaju ćwiczenia. Jak wiadomo w szkole większość czasu siedzi się w ławkach dlatego ruch jest bardzo wskazany więc lekcje wychowania fizycznego są niemalże niezbędnym elementem w nauczaniu. Zazwyczaj jest tak, że dzieci w podstawówce lubią takie lekcje jednakże zmienia się to już w gimnazjach czy szkołach średnich bowiem wtedy wychowanie fizyczne uwielbiają tylko zazwyczaj chłopy, dziewczęta natomiast nie przejawiają tak wielkiej sympatii do tych zajęć. Jednakże sprawa w szkołach sportowych wygląda zupełnie inaczej gdyż tam trafiają tylko tacy uczniowie którzy lekcje wychowania fizycznego uwielbiają i ze sportem wiążą swoją przyszłość. Należy także wspomnieć, że wszystkie szkoły starają się brać udział w zawodach sportowych, tak więc uczniowie różnych szkół podstawowych rywalizują ze sobą, uczniowie szkół gimnazjalnych ze sobą oraz szkoły średnie z innymi szkołami średnimi. Dzięki wygranej w takich zawodach można dostać się do olimpiady rozgrywającej się między powiatami, a w dalszym czasie nawet pomiędzy województwami tak więc w takich zawodach może brać udział na przykład Małopolska, Wielkopolska, świętokrzyskie Pomorze i tak dalej. Oczywiście z każdego poszczególnego województwa do takich zawodów wytypowana jest najlepsza szkoła która właśnie przeszła wszystkie mniejsze olimpiady organizowane w danym województwie. Zawody sportowe mogą dotyczyć rozmaitych dyscyplin sportowych, przykładowo organizowane są zawody w sztafecie, piłce ręcznej, piłce nożnej, koszykówce, biegach przełajowych, tenisie stołowym, pięcioboju, siatkówce i wielu innych dziedzinach. Puchary, medale i wysokie miejsca jakie zajmują uczniowie są bardzo cenne dla danej szkoły, osoby uzdolnione sportowo są więc chlubą dla uczelni do której uczęszczają w danym okresie swojego życia. Jednakże każdy kto chce zdawać do szkoły sportowej powinien liczyć się z tym, że nie będzie lekko, że będzie musiał włożyć dużo pracy oraz wysiłku po to ażeby w przyszłym życiu być naprawdę dobrym i odnieść mnóstwo sukcesów. Każda szkoła może nas nauczyć czegoś nowego, bardzo użytecznego z czego w dorosłym życiu na pewno nie jeden raz skorzystamy. Warto więc korzystać z tego, że możemy uczęszczać do szkoły oraz, że możemy nabyć nowych wiadomości i to czasem zupełnie za darmo. Jednak przy wyborze szkoły ponadgimnazjalnej warto dobrze zastanowić się co tak naprawdę chcemy robić w życiu, kim chcemy być, czy zamierzamy pracować w banku, szkole jakimś hotelu bądź właśnie mamy plany związane z konkretnym sportem. Jednak bez wątpienia pewne jest to, że marzenia jakie mamy należy spełniać za wszelką cenę, a talenty zawsze starać się rozwijać, by odnosić sukcesy i zamierzone cele.
